باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - اروپا در سال‌های اخیر علیه همه‌گیری کووید-۱۹ و تهاجم روسیه به اوکراین گرد هم آمده و متحد بوده است. اتحادیه اروپا در برابر خروج انگلیس از این اتحادیه هم قوی بود.
اما اروپا در مواجهه با بزرگترین بحران خود در سال‌های اخیر – حرکت پرسرعت دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ در اوکراین از طریق مذاکره مستقیم با روسیه – با یک سری جلسات بی‌نتیجه و دولت‌هایی که با هم مشاجره می‌کنند، درگیر است.
درست زمانی که قاره سبز فوراً به دنبال رهبری است تا این شرایط را هدایت کند، هیچ رهبر ظاهر نشده است. در عوض، انتخابات ملی در آینده مانع تصمیم گیری در برخی از بزرگترین کشور‌های اتحادیه اروپا می‌شود و قطب‌های سیاسی متفاوت مانع سازش می‌شوند.
ناتوانی اروپا برای افزایش قدرت با غیبت آن در نشست سه شنبه در عربستان سعودی بین دیپلمات‌های آمریکایی و روسی آشکار شد که طرح‌هایی را برای مذاکره درباره اوکراین ترسیم کردند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفت: هر مذاکره‌ای که کشورش را شامل نشود محکوم به فنا است.
بعداً، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و وزرای خارجه انگلیس، آلمان، فرانسه و ایتالیا با مارکو روبیو وزیر امور خارجه درباره این مذاکرات صحبت کردند. او گفت: روسیه سعی خواهد کرد ما را از هم جدا کند. بیایید در تله‌های آنها قدم نزنیم.
مقامات اتحادیه اروپا در بروکسل با کیث کلوگ، فرستاده دونالد ترامپ در امور اوکراین، دیدار کردند. پس از این دیدار، یک مقام ارشد اروپایی گفت که کلوگ جزئیات کمی در مورد آنچه ایالات متحده از اروپایی‌ها به عنوان بخشی از تضمین امنیتی انتظار دارد، ارائه داد. کلوگ همچنین اشاره‌ای نکرد که واشنگتن چه نقشی برای نیرو‌های اروپایی در صورت اعزام به اوکراین تحت یک طرح صلح در نظر گرفته است.
این مقام اروپایی افزود که هنوز مشخص نیست کلوگ تا چه حد می‌تواند نظرات و نگرانی‌های اروپا را در مذاکرات مربوط به نتیجه جنگ منعکس کند. انتظار می‌رود کلوگ این هفته از اوکراین بازدید کند.
صحنه روز قبل، زمانی که اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، با نارضایتی از جلسه‌ای در پاریس که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، به طور عجولانه برای برنامه‌ریزی پاسخ به ترامپ ترتیب داده بود، خارج شد، یادآور بدترین روز‌های بحران یورو بیش از یک دهه پیش بود؛ زمانی که دولت‌های اتحادیه اروپا شب‌های طولانی را بدون نتیجه به بحث و مشاجره می‌گذراندند.
دفتر رئیس‌جمهور فرانسه اعلام کرد که مکرون قرار است روز چهارشنبه میزبان رئیس‌جمهور موقت رومانی باشد و آنها با دیگر رهبران اروپایی که در نشست دوشنبه حضور نداشتند، یک کنفرانس ویدیویی برگزار خواهند کرد.
با وجود تلاش‌های مکرون، وحدت اروپا اکنون تحت تأثیر سیاست‌های داخلی قرار گرفته است. حتی فردریش مرتس، رقیب شولتس که مواضع سخت‌گیرانه‌تری دارد و در انتخابات این یکشنبه شرکت می‌کند، از تعهد به حمایت بیشتر از اوکراین خودداری می‌کند. او در یک مصاحبه گفت: «آلمان نباید و نمی‌تواند به یکی از طرف‌های جنگ تبدیل شود.»
در نشانه‌ای دیگر از اختلافات درون قاره‌ای، شرکت‌کننده‌ای در جلسه پاریس که جسورانه‌ترین موضع عمومی را در قبال اوکراین اتخاذ کرده است، از اتحادیه اروپا نیست. این شخص کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا است که قرار است هفته آینده با ترامپ دیدار کند تا گزینه‌ها را بررسی کرده و تلاش کند برای اروپا نقشی در مذاکرات صلح به دست آورد.
نمایش وحدت اروپا در سال‌های اخیر حتی مقامات خود اتحادیه را نیز شگفت‌زده کرده است. هنگامی که لندن در سال ۲۰۱۶ به خروج از اتحادیه اروپا رأی داد، بسیاری بیم آن داشتند که این بلوک از هم بپاشد، اما اروپا متحد شد. بحران کووید با اختلافات آغاز شد، زیرا کشور‌های اتحادیه اروپا مرز‌ها را در منطقه تجارت آزاد بدون مرز خود احیا کردند. اما در عرض چند ماه، نه تنها این موانع از بین رفت، بلکه اتحادیه اروپا به یک توافق بی‌سابقه برای تأمین مالی مشترک صندوق بهبود دست یافت؛ و زمانی که روسیه، سه سال پیش تهاجم تمام‌عیار خود به اوکراین را آغاز کرد، اتحادیه اروپا، بریتانیا و دیگر متحدان اروپایی به همراه ایالات متحده از کی‌یف حمایت کردند.
این دستاورد‌ها از طریق ابتکارات و امتیازات رهبران اروپایی از جمله امانوئل مکرون، آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان، و اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، محقق شدند. آنها اختیارات اتحادیه اروپا را گسترش دادند تا سیاست‌هایی برای مقابله با کووید و تجاوز روسیه تدوین کنند.
اما بحران کنونی اساساً متفاوت است و اروپا، با وجود تمام پیشرفت‌هایش، برای مدیریت آن آماده نیست. این بحران حول نزدیک‌ترین متحد اروپا، یعنی ایالات متحده، و حوزه‌ای می‌چرخد که اروپا هرگز در آن متحد نبوده است: آن سیاست خارجی است.
در حوزه‌هایی که کشور‌های عضو اتحادیه اروپا به عنوان یک واحد عمل می‌کنند، مانند مقررات رقابت و تجارت خارجی، اعضا حاکمیت خود را به اتحادیه، که توسط کمیسیون اروپا نمایندگی می‌شود، واگذار کرده‌اند. اما در حوزه‌های دیگر، از جمله مالیات و سیاست خارجی، ۲۷ عضو همچنان دولت‌های مستقل هستند که به دنبال برنامه‌های خود هستند.
گاهی اوقات، مانند حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، اعضا علیه یک چالش خارجی متحد می‌شوند. آنها اغلب با هم بحث می‌کنند، مانند بحران یورو، جنگ دوم خلیج فارس در سال ۲۰۰۳ و جنگ اسرائیل در غزه.
دگرگونی‌های امروز برای اروپایی‌ها به ویژه دردناک است، زیرا این تحولات در داخل ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) رخ می‌دهد؛ نهادی فراآتلانتیکی که برای ۷۵ سال مقدس و غیرقابل‌انکار بوده است. تنها ناتو است که واشنگتن را به تقریباً همه پایتخت‌های اروپایی متصل می‌کند. نکته مهم این است که رهبری ایالات متحده در ناتو هرگز مورد سؤال قرار نگرفته است. ایالات متحده این اتحادیه را در مواجهه با تهدیدات مسکو در آغاز جنگ سرد و به درخواست اروپایی‌ها ایجاد کرد.
رهبری ایالات متحده در ناتو اروپا را از یافتن توافق در مورد تهدیدات خارجی معاف کرده است. همچنین این رهبری به اروپایی‌ها اجازه داده تا برای نسل‌ها در هزینه‌های امنیتی و نظامی صرفه‌جویی کنند. در دهه گذشته، هزینه‌های نظامی اروپا افزایش یافته است. با این حال، تحت فشار ترامپ، اروپایی‌ها مجبور شده‌اند تا کاستی‌های خود را در هر دو حوزه سیاست و هزینه‌ها بررسی کنند و در تلاش هستند تا بر سر یک رویکرد مشترک به توافق برسند.
اروپایی‌ها می‌گویند که می‌خواهند در پاسخ به ترامپ متحد شوند.
بیشتر بخوانید:
انتخابات در اوکراین، پیشنهاد ترامپ برای برقراری صلح
درسی که تجربه‌ی اوکراین به ما می‌آموزد
الکساندر استاب، رئیس جمهور فنلاند، پیش از نشست روز دوشنبه گفت: «من فکر می‌کنم اروپا باید اقدامات خود را انجام دهد. او گفت که هر گونه مذاکرات صلح باید شامل اوکراین، روسیه، آمریکا و اروپا از جمله اتحادیه اروپا، بریتانیا و سایر متحدان باشد. او برای نمایندگی بیش از ۳۰ کشور، از یک فرستاده ویژه حمایت می‌کند.
او گفت که این فرستاده چه کسی خواهد بود، «این با رهبران اروپایی است که تصمیم یگیرند.»
مارک روته، دبیرکل ناتو، نخست‌وزیر سابق هلند، پیش از نشست روز دوشنبه پاریس گفت که با رهبران اروپایی صحبت کرده و به آنها گفته است: «خب، اگر می‌خواهید جایی بر سر میز مذاکره داشته باشید، مطمئن شوید که پیشنهادات مربوطه را ارائه کرده‌اید».
یکی از معدود پیشنهاد‌های مورد بحث برای گامی که اروپا می‌تواند در مورد اوکراین بردارد - پیشنهادی که مقامات آمریکایی خواستار آن شده‌اند - ایده استفاده از نیرو‌های اروپایی، برای اجرای توافق صلح با روسیه است. مکرون یک سال پیش پیشنهاد داده بود که نیرو‌های اروپایی در اوکراین برای کمک به کی‌یف مستقر شوند. شولتس و دیگر رهبران این ایده را رد کردند.
اکنون این مفهوم مورد تایید قرار گرفته است، که بیشتر از همه توسط استارمر بریتانیایی است. بریتانیا و فرانسه بزرگترین نیرو‌های نظامی اروپا را در ناتو دارند، اگرچه استارمر یک خارجی در اتحادیه اروپا است.
مکرون امیدوار بود که گردهمایی پاریس به اروپا این امکان را بدهد تا پاسخ‌های مشترکی به سوالاتی ارائه دهد که واشنگتن هفته گذشته در یک پرسشنامه کتبی برای پایتخت‌های اروپایی ارسال کرده بود. از جمله این سوالات این بود: آیا آنها آماده هستند تا در صورت برقراری آتش‌بس، نیرو‌های خود را در منطقه مستقر کنند؟ و چه توانایی‌های دیگری را آماده‌اند به اوکراین اختصاص دهند تا تضمین‌های امنیتی قوی ایجاد شود؟
مکرون همچنین امیدوار بود تا بسته‌ای از حمایت‌های مالی اروپایی برای هزینه‌های نظامی و صنایع تسلیحاتی اروپا پیش‌ببرد که انتظار می‌رود شامل کمک‌های جدیدی به اوکراین باشد. مقامات اتحادیه اروپا می‌گویند که بخش اول این برنامه برای ماه مارس هدف‌گذاری شده است.
منبع: وال استریت ژورنال
